یکی از قراردادهای مهم که موجب ایجاد شراکت بر سر سرمایه های مادی و معنوی افراد میشود، قرارداد مشارکت مدنی است. این قرارداد را میتوان جزو رایجترین قراردادهای رسمی دانست. اما با این حال بسیاری از افراد درباره مباحث پیرامون آن اطلاعات کافی ندارند. یکی از مهمترین این مباحث، فسخ قرارداد مشارکت مدنی است. دلیل آن هم این است که مراحل فسخ این قرارداد با سایر قراردادها کمی تفاوت دارد و به آسانی فسخ سایر قراردادها نیست!
از این رو بهتر است قبل از انعقاد قراردادهای مشارکت مدنی، یا اقدام برای فسخ آن ها حتما یک مشاوره حقوقی با وکیل داشته باشید. البته ما در ادامه درباره مهمترین نکات فسخ قرارداد مشارکت مدنی، صحبت کرده ایم. پس توصیه میکنم قبل از اقدام برای مشاوره حقوقی با وکیل، این مطلب را با دقت تا انتها مطالعه کنید.
قرارداد مشارکت مدنی چیست؟
وکیل بانکی موسسه حقوقی وکلای تلفنی طبق مطالب ارائه شده در قانون، قرارداد مشارکت مدنی را اینگونه تعریف میکند: " درآمیختن سهم شرکت نقدی و غیر نقدی اشخاص حقیقی و حقوقی، به نحو مشاع و برای انتفاع." این شراکت را چون به شکل قرارداد منعقد میشود، قرارداد مشارکت مدنی مینامند.
شاید شما هم مثل من با خواندن تعریف ارائه شده، کمی سردرگم شده باشید و فکر کنید قرار مشارکت مدنی چقدر پیچیده است! ولی در واقعا اینطور نیست. این قراردادها در اصل توافقاتی هستند که شاید بسیاری از شما در حوزه کاری خود از آن ها استفاده کرده باشید. در ادامه مصادیق قراردادهای مشارکت مدنی را ذکر کرده ایم که با دیدن آن ها، بهتر متوجه چیستی این قراردادها خواهید شد.
مصادیق بارز قراردادهای مشارکت مدنی در ایران
قبل از این که بخواهیم راجع به شرایط فسخ قرارداد مشارکت مدنی صحبت کنیم، برای این که ماهیت این قرارداد برای شما روشن شود، میخواهیم مصادیق بارز و رایج این قرارداد در ایران را بیان کنیم. در حال حاضر مهمترین قراردادهای مشارکت مدنی که در ایران و میان افراد حقیقی و حقوقی منعقد میشوند عبارتند از؛
مشارکت در ساخت
بی شک متداولترین قرارداد مشارکت مدنی در جامعه کنونی، قرارداد مشارکت در ساخت است. این قرارداد میان مالک (ملک یا زمین) و سازنده منعقد میشود. به موجب این قرارداد، سازنده موظف است در مدتی معلوم، ملک را نوسازی کند. در نهایت و پس از اتمام پروژه نیز هر یک از طرفین به میزان آورده خود در بنای ساخته شده سهیم خواهد بود.
مشارکت مدنی با بانک ها و موسسات مالی
قرارداد مشارکت مدنی با بانک ها و موسسات مالی شاید به اندازه قرارداد مشارکت در ساخت رایج نباشد، ولی باز هم سهم عظیمی از قراردادهای مشارکت مدنی را شامل میشود. این قرارداد در اصل همان تسهیلاتی است که بانک ها برای به گردش درآمدن چرخه اقتصادی جامعه، به اشخاص حقیقی یا حقوقی اعطا میکنند.
مشارکت مدنی خصوصی
سومین مصداق قرارداد مشارکت مدنی در ایران، قرارداد مشارکت خصوصی است. در این نوع قرارداد آورده یک طرف، سرمایه مادی و آورده طرف دوم، سرمایه معنوی میباشد. در نتیجه میتوان گفت مشارکت مدنی خصوصی نوعی سرمایه گذاری مادی و معنوی است که میان مالک (سرمایه گذار مادی) و عامل (سرمایه گذار معنوی)، انجام میشود.
منظور از فسخ قرارداد مشارکت مدنی چیست؟
حالا که پاسخ سوال مهم قرارداد مشارکت مدنی چیست و مصادیق آن کدام است؟ را گرفتید، وقت آن رسیده که درباره فسخ قرارداد مشارکت مدنی صحبت کنیم! واژه فسخ به معنای انحلال و ابطال ارادی است که میتواند به اراده یکی از طرفین یا شخص ثالث باشد.
منظور از فسخ قرارداد مشارکت مدنی نیز، انحلال و ابطال آن توسط یکی از طرفین است. فسخ این قرارداد شاید در تعریف ساده باشد، ولی لازم بودن عقد مشارکت مدنی موجب میشود تا فسخ آن در عمل دشوار و پیچیده باشد. البته که عقود لازم در حالت کلی غیر قابل فسخ و لازم الاجرا هستند، اما قانونگذار برای جلوگیری از متضرر شدن طرفین، شرایطی برای فسخ و ابطال آن ها در نظر گرفته است.
| حق الوکاله وکیل |
| قوانین برای فسخ قرارداد مشارکت در ساخت |
| مشاوره حقوقی قرارداد مشارکت در ساخت |
| مشاوره حقوقی قرارداد |
| درباره ما |
شرایط لازم برای فسخ قرارداد مشارکت مدنی
بالاتر گفتیم لازم بودن عقد و قرارداد مشارکت مدنی، بدین معنا نیست که طرفین حق فسخ آن را ندارند. بلکه فسخ قرارداد مشارکت مدنی نیز مثل سایر عقود لازم، ممکن و شدنی است و طبق شرایط و اختیاراتی میتوان این قرارداد را فسخ و باطل کرد. این شرایط و اختیارات در علم حقوق و معاملات با نام خیارات فسخ شناخته میشوند که عبارتند از؛
خیار تخلف از شرط / خیارات توافقی
هر معامله و قراردادی مسلما بر شروط طرفین بنا میشود و حقوق و تعهداتی برای ایشان در پی دارد. در قرارداد مشارکت مدنی نیز بالطبع هر یک از دو طرف شرایطی در نظر خواهند گرفت که طرف مقابل در صورت قبول، موظف است به آن ها عمل کند. حالا اگر چنانچه یکی از طرفین به این شرایط عمل نکند، طرف دیگر میتواند طبق خیار تخلف از شرط، قرارداد را فسخ کند.
خیارات قانونی
گاها ممکن است طرفین قرارداد مشارکت مدنی، در زمان تنظیم قرارداد شروط خاصی در نظر نگرفته باشند. یا این که هیچ یک از آن ها شروط و تعهدات خود را زیر پا نگذاشته باشند. ولی با این حال دوام قرارداد موجب متضرر شدن یکی از طرفین شود. در این حالت فرد مذکور میتواند به حکم مستقیم قانون و با استناد به خیارات قانونی، اقدام به فسخ قرارداد کند.
نتیجه فسخ قرارداد مشارکت مدنی توسط شریک
نتیجه یا همان آثار فسخ قرارداد مشارکت مدنی و ابطال این قرارداد، از بین رفتن تمام حقوق و تعهدات طرفین است. ولی در قراردادهایی مثل قرارداد مشارکت در ساخت، امکان دارد در صورت فسخ از جانب مالک، سازنده ضرر و زیان بخواهد. در این صورت مالک موظف است ضرر و زیان او را بپردازد یا این که به مقدار هزینه هایی که او صرف کرده، در ملک و پروژه او را سهیم کند.
البته جبران خسارت در فسخ قرارداد مشارکت مدنی فقط مختص قرارداد مشارکت در ساخت نیست و میتواند هر یک از مصادیق دیگر این قرارداد را هم شامل شود. با توجه به پیچیدگی و گستردگی این مبحث امکان بررسی آن در این مقاله وجود ندارد. پس برای کسب اطلاعات بیشتر در این باره از طریق مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل بانکی موسسه حقوقی وکلای تلفنی در ارتباط باشید. همچنین میتوانید سوالات خود را در این رابطه در قالب مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان، مطرح کنید تا کارشناسان ما شما را راهنمایی کنند.
نظرات
فرزاد
من تجربهای دارم که شاید برای خیلیها آشنا باشه. چند سال پیش با یکی از دوستانم تصمیم گرفتیم روی یه پروژه ساختمانی در رشت سرمایهگذاری کنیم. همه چیز به نظر عالی میاومد و یه قرارداد مشارکت مدنی نوشتیم که خودمونم فکر میکردیم خیلی حرفهایه! اما بعد از گذشت یک سال، طرف مقابل کاملاً از تعهداتش زد زیرش. من مونده بودم که چطوری میشه این قرارداد رو فسخ کرد چون دائم میشنیدم که قرارداد مشارکت مدنی جزو عقود لازمه و فسخش آسون نیست. این شد که تصمیم گرفتم از یه وکیل با تجربه مشاوره حقوقی بگیرم. یکی از دوستانم سایت «وکیل تلفنی» رو معرفی کرد. تماس گرفتم و واقعاً از دلسوزی و دانش وکیل مشاورهدهنده شگفتزده شدم. دقیقاً توضیح داد که چطوری میتونم با استناد به خیار تخلف از شرط، قرارداد رو فسخ کنم. جالبه که تو مقالهای که بعداً تو همین سایت خوندم، تمام نکاتی که بهم گفته بودن با جزئیات بیشتر توضیح داده شده بود. به نظر من کسی که دنبال آگاهی از حقوق خودش تو قراردادهای مشارکت مدنیه، حتماً باید این مقاله رو بخونه. واقعا خوندن این مطلب باعث شد متوجه بشم بدون مشاوره حقوقی با یک وکیل باسواد و حرفهای، ورود به چنین قراردادهایی خیلی ریسکیه. از این تجربه آموختم که مشورت گرفتن با یه وکیل با تجربه، میتونه مانع ضررهای بزرگ مالی بشه.
منصور آقا صوفی
آیا در اثر (تخلفات قانونی و نقض تعهدات بانک) که توسط کارشناسی یکنفره (دو فقره) یکی مرضی الطرفین و دیگری به حکم دادگاه و تایید آن توسط هیات سه نفره شریک میتواند قراداد (مشارکت مدنی) را با بانک فسخ کند