سوال ایقاع چیست و پاسخ به آن بسیار حائز اهمیت است. چرا که امروزه با توجه به افزایش روز افزون فعالیت های حقوقی، دانستن اینکه ایقاع چیست می تواند از بروز مشکلات و اختلافات حقوقی مختلف جلوگیری کند. در این مقاله قصد داریم در ابتدا با تعریف ایقاع آشنا شویم و اقسام و شرایط آن را بررسی کنیم. سپس در ادامه به تفاوت عقد و ایقاع خواهیم پرداخت. پس با یکی دیگر از مجموعه مقالات موسسه حقوقی وکلای تلفنی همراه ما باشید.
منظور از ایقاع چیست؟
اولین قدم برای پاسخ به سوال ایقاع چیست، بررسی معنای لغوی ایقاع است. ایقاع در لغت به معنای افکندن و یا گرفتار کردن کسی می باشد. در علم حقوق زمانی که اراده ی یک شخص، بدون نیاز به اراده ی شخص دیگری موجب ایجاد یا از بین بردن یک ماهیت حقوقی شود، آن را ایقاع می گویند. پس به عبارت ساده تر اگر فردی به تنهایی قصد از بین بردن یا ایجاد کردن یک نهاد حقوقی را داشته باشد، باید گفت ایقاع شکل گرفته است.
اقسام مختلف ایقاع در قانون
ایقاعات را با در نظر گرفتن دو عنصر می توان تقسیم بندی کرد؛ دسته بندی اول، تقسیم بر اساس تشریفات ایجاد آن ها است که بر توجه به آن به ایقاع رضایی و ایقاع تشریفاتی قابل تقسیم است.
- ایقاع رضایی: به ایقاعی گفته می شود که صرفاً با اراده کردن یا بیان کردن شخص، ایجاد می شود و تشریفات و اقدامات خاصی را لازم ندارد. مانند فسخ قرارداد که فرد به صرف اراده کردن می تواند به زندگی یک قرارداد پایان دهد.
- ایقاع تشریفاتی: به ایقاعی گفته می شود که علاوه بر وجود اراده و قصد فرد، باید یک سری تشریفات مشخصی نیز رعایت شود؛ مانند طلاق گرفتن. در واقع برابر قانون مدنی، طلاق باید با صیغه ی طلاق و حضور دو مرد عادل واقع شود.
دسته بندی دوم بر حسب اثری است که ایقاع می گذارد. به عبارتی این ایقاع، حقوق چه کسانی را درگیر می کند. بر اساس این دسته بندی، ایقاع به یک طرفه و دو طرفه قابل تقسیم است.
- ایقاع یک طرفه: در این نوع ایقاع اثر آن فقط شامل حال صاحب اراده ایقاع می شود. برای مثال در اعراض، شخص، حق مالکیت خود را از بین می برد و اثری بر حقوق دیگران نمی گذارد.
- ایقاع دو طرفه: ایقاعی را در نظر دارد که اثر آن علاوه بر ایقاع کننده، حقوق طرف مقابل ایقاع را هم در بر می گیرد. مثلا در طلاق اگر مرد درخواست طلاق کرد، حقوق همسر خود را هم تحت تاثیر قرار می دهد.
شرایط لازم برای ایقاع
بعد از آن که به سوال ایقاع چیست پرداختیم و اقسام آن را نیز بررسی کردیم، حال به سراغ شرایط لازم برای ایجاد یک ایقاع می رویم. طبق ماده ۱۹۰ قانون مدنی شرایط لازم برای ایجاد ایقاعات همان است که برای ایجاد عقود عنوان شده است:
- قصد و رضایت اعمالکننده ایقاع: فرد باید در شرایط عادی قصد انجام ایقاع را داشته باشد و اگر کسی وی را مجبور کرده باشد، چنین ایقاعی اعتبار قانونی ندارد.
- اهلیت شخص اعمال کننده ایقاع: برای ایجاد ایقاع باید شخص اراده کننده، دارای اهلیت قانونی باشد. یعنی اراده وی معتبر شناخته شود.
- موضوع معین: باید موضوعی که قرار است ایقاع درباره آن صورت بگیرد مشخص و معین باشد مثلا در بحث طلاق، موضوع ایقاع، از بین بردن پیوند زوجیت است.
- مشروعیت جهت ایقاع: دلیلی که ایقاع بخاطر آن صورت میگیرد، نباید خلاف شرع و قانون باشد. برای مثال اگر هدف از طلاق گرفتن عضویت در گروه خلافکارانه ای باشد که شرط آن مجرد بودن است، چنین طلاقی معتبر نمی باشد.
برای آشنایی بهتر با شرایط ایجاد ایقاع و بررسی پرونده های مربوط به ایقاعات می توانید با یک وکیل ایقاع مشاوره حقوقی تلفنی 24 ساعته داشته باشید.
مصادیق بارز ایقاع
همان طور که دانستیم ایقاع چیست لازم است با یک سری از مهم ترین مصادیق ایقاع نیز آشنا شویم که به دلیل مفصل و تخصصی بودن مطالب صرفا به نام بردن آن ها کفایت می کنیم. از مهم ترین مصادیق ایقاع می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- لعان.
- رجوع شوهر به همسر.
- حیازت مباحات (آباد سازی اموال بی مالک).
- فسخِ قرارداد.
- طلاق.
- ابراء (بخشش طلب).
- فرزند خواندگی.
اگر به دنبال اطلاعات دقیق تر و جامع تر نسبت به موارد فوق الذکر هستید، می توانید با مشاوران موسسه حقوقی وکلای تلفنی، مشاوره حقوقی ایقاع داشته باشید.
| وکیل امور پیمان |
| وکیل قراردادها |
| حق الوکاله وکیل |
| مشاوره حقوقی در نگارش قرارداد |
| درباره ما |
آیا ایقاع همان قرارداد است؟
برای تکمیل پاسخ به سوال ایقاع چیست بهتر است در کنار آن قرارداد یا عقد را هم بشناسیم. قرارداد یا عقد در لغت به معنای گره زدن یا عهد و پیمان بستن است و در اصطلاح حقوقی برابر ماده ۱۸۳ قانون مدنی، عقد عبارت است از اینکه، یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد به امری نمایند و مورد قبول آنها قرار گیرد. قرارداد بر خلاف ایقاع برای تشکیل شدن نیاز به دو اراده و قصد مجزا دارد و صرف اراده ی یک شخص باعث ایجاد آن نمی شود. همچنین آثار آن تنها برای طرفین قرارداد معتبر است. برای مثال زمانی که دو نفر تصمیم به خرید و فروش یک ماشین می گیرند، یک نفر می پذیرد که در قبال مبلغ مشخصی مالکیت ماشین خود را به دیگری منتقل کند و شخص دیگر با پرداخت مبلغ معینی، ماشین را از فروشنده خریداری می کند.
ایجاد یک قرارداد حقوقی و کتابت آن امری کاملا تخصصی و حائز اهمیت است که همواره عدم آگاهی عموم مردم نسبت به آن منتج به متضرر شدن ایشان و ایجاد بی نظمی شده است. بنابراین می توانید با مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان موسسه حقوقی وکلای تلفنی هر آن چه که باید را بدانید.
نظرات
حیدری
بعد از خوندن مقاله «ایقاع چیست» واقعاً متعجب شدم که چرا تا حالا جایی به این سادگی و کاربردی به این موضوع نپرداخته بودن. ایقاع همیشه برام یک کلمه مبهم و صرفاً حقوقی بود، ولی حالا میفهمم این مفهوم چقدر در زندگی واقعی اهمیت داره. مثلاً وقتی فردی بدون توافق کسی دیگه حق خودش رو اعراض میکنه یا قرارداد رو فسخ میکنه، عملاً داره ایقاع انجام میده. اینکه این عمل حقوقی فقط با اراده خودش ایجاد میشه، خیلی جالبه. از همه جالبتر اینکه برخی ایقاعات مثل طلاق میتونن حقوق دیگران رو هم تحت تأثیر قرار بدن. بنابراین دانستن شرایط ایقاع، مثل اهلیت و مشروعیت، برای همه لازمه. من این مقاله رو به چند تا از دوستانم که درگیر پرونده طلاق و فسخ قرارداد بودن هم فرستادم. اونها هم مثل من از خوندنش بهره بردن. و به همه توصیه میکنم اگر دنبال اطلاعات دقیقتر هستید، از مشاوره حقوقی تلفنی با وکلای متخصص این موسسه استفاده کنید. چون هم هزینه معقولی دارن و هم سریع پاسخ میدن
جمالوند
اینکه ایقاع نیاز به اراده یک نفر داره ولی عقد نیازمند توافق دوجانبهست، نکتهای بود که همیشه درکش برام سخت بود. اما این مقاله خیلی دقیق و روشن این تفاوت رو توضیح داده. مثلاً مثال فسخ قرارداد توسط یک طرف یا طلاق از طرف مرد واقعاً کمک کرد تا بفهمم ایقاع چیه و چطور با عقد تفاوت داره. نکته دیگهای که خیلی دوست داشتم، فهرست مصادیق ایقاع در انتهای مقاله بود. چیزهایی مثل ابراء یا حیازت مباحات که شاید کمتر شنیده بشه ولی توی زندگی روزمره میتونه مطرح بشه. به نظر من همه مردم باید این مفاهیم رو بدونن تا تو دام اشتباهات حقوقی نیفتن. اگر کسی دوست داره بیشتر یاد بگیره یا حتی مشکلی براش پیش اومده که شک داره ایقاعه یا عقد، بهراحتی میتونه از خدمات مشاوره حقوقی موسسه وکلای تلفنی استفاده کنه. هم مشاورهشون تخصصیه، هم اینکه پشتیبانی خوبی دارن. پیشنهاد میکنم امتحان کنید.
بهمنی
تا قبل از خوندن این مقاله، فکر میکردم ایقاع یه مفهوم صرفاً تئوریک و دانشگاهیه که در دنیای واقعی زیاد به کار نمیاد. اما الان میفهمم چقدر این موضوع میتونه تو زندگی عادی ما اثرگذار باشه. طلاق، فسخ، ابراء، حتی لعان و رجوع، همشون ایقاع هستن و ممکنه هر کسی با این موارد سر و کار داشته باشه. در واقع، قدرت یکجانبه فرد در ایجاد اثر حقوقی گاهی میتونه مفید باشه، اما اگر کسی ندونه چطوری از این ابزار استفاده کنه، ممکنه به خودش یا دیگران ضرر برسونه. خوشبختانه این مقاله به شکلی کامل و دقیق ایقاع رو شکافته و حتی شرایط قانونی اون مثل اهلیت، قصد و مشروعیت جهت رو توضیح داده. از نظر من، اگر کسی درگیر پروندههایی هست که ممکنه شامل ایقاع باشه، باید حتماً با وکیل ایقاع یا مشاور حقوقی متخصص مشورت کنه. موسسه وکلای تلفنی این امکان رو فراهم کرده که به راحتی با یک تماس از مشاوره حقوقی ایقاع بهرهمند بشید، اون هم بدون نیاز به مراجعه حضوری و با صرفهجویی در زمان
حبیبی
بهعنوان یک دانشجوی ترم ۵ حقوق، باید اعتراف کنم که فهم درست برخی مفاهیم مثل «ایقاع» همیشه برام چالشبرانگیز بوده. اما این مقاله نهتنها تعریف ایقاع رو با زبان ساده توضیح داده، بلکه با مثالهای عینی و کاربردی مثل طلاق، اعراض، یا ابراء باعث شد بهتر درکش کنم. بهویژه وقتی درباره تفاوت ایقاع و عقد صحبت کرد، متوجه شدم که چرا در آزمونهای حقوقی روی این تفاوت تاکید زیادی میشه. همچنین دستهبندی ایقاعات به «تشریفاتی و رضایی» و «یکطرفه و دوطرفه» خیلی آموزنده بود. اگر شما هم مثل من در مسیر یادگیری حقوق هستین یا حتی قصد شرکت در آزمون وکالت دارین، حتماً مطالعه این مقاله رو پیشنهاد میکنم. در ضمن، من قبلاً از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی این موسسه برای یک مورد خانوادگی استفاده کرده بودم و واقعاً راضی بودم. هم مشاورشون صبور و دقیق بود، هم اینکه با هزینه مناسب راهنمایی خیلی خوبی بهم داد. به نظرم این موسسه یه مرجع قابل اعتماد برای آموزش و مشاوره حرفهایه
لیتکوهی
من مدتها بود دنبال درکی ساده و کاربردی از مفهوم ایقاع در حقوق مدنی میگشتم و خوشبختانه با این مقاله آشنا شدم. خیلی از منابعی که قبلاً خونده بودم یا خیلی فنی بودن یا انقدر سطحی که هیچ کمکی نمیکردن. اما این مطلب دقیقاً همون چیزیه که نیاز داشتم. تعریف ایقاع، اقسام مختلف اون، شرایط قانونی و حتی تفاوتش با عقد به زبانی روان توضیح داده شده. به خصوص بخش مقایسه عقد و ایقاع واقعاً چشمم رو باز کرد. من بعد از خوندن این مقاله، با یکی از وکلای موسسه حقوقی وکلای تلفنی تماس گرفتم و درباره یک موضوع مرتبط با فسخ قرارداد از طرف خودم مشاوره گرفتم. واقعاً باید بگم خدمات مشاوره حقوقی تلفنی این موسسه فراتر از توقعم بود. نهتنها سریع و بدون معطلی جواب دادن، بلکه دقیقاً نکاتی که باید بدونم رو بر اساس شرایط خودم توضیح دادن. به نظرم هر کسی که با مفاهیم حقوقی مثل ایقاع درگیر شده یا دنبال راهحلیه، حتماً از این مشاورهها استفاده کنه.