دفاع مشروع به معنای توانایی قانونی برای جلوگیری از تجاوز قریب الوقوع و غیر قانونی است که جان، آبرو، ناموس، اموال و آزادی خود یا دیگری را به خطر انداخته باشد. دفاع مشروع توانایی بازدارنده در مقابله با خطراتی است که رهایی از آن جز با انجام رفتار مجرمانه امکان ندارد. دفع و جلوگیری از تجاوز قریب الوقوع نمی بایست با نیت انتقام جویی و آزار و اذیت همراه باشد.
مطابق با مقررات حقوقی، دفاع مشروع موضوع ماده 156 قانون مجازات اسلامی می باشد. این حق از زمره علل موجهه جرم بشمار می آید و مرتکب رفتار مجرمانه در صورت اثبات شرایط دفاع مشروع، مجازات نمی شود. در نوشتار حاضر به بررسی شرایط و احکام تحقق دفاع مشروع در نظام حقوقی ایران می پردازیم. موسسه حقوقی وکلای تلفنی، ارائه دهنده خدمات مشاوره حقوقی و پذیرش دعاوی دفاع مشروع، با عضویت بهترین وکلای متخصص در امور کیفری می باشد.
برخی مبنای بدون مجازات ماندن دفاع مشروع را اجبار معنوی خوانده اند. این گروه بر این باورند که کسی که تهدید می شود، به خاطر هیجان و مختل شدن اراده بر رفتار خود تسلطی ندارد و بالاجبار به انجام رفتار مجرمانه مبادرت می نماید. مطابق با این نظریه، ماهیت رفتار مجرمانه در حین دفاع تغییر نمی کند، بلکه به خاطر از بین رفتن اراده مدافع، این رفتار به او قابل انتساب نیست.
با توجه به شروطی که برای دفاع مشروع وجود دارد، کسی که در مقام دفع تجاوز ناحق برآید مجازات نمی شود. مجازات نشدن مدافع مشروع به این معنا است که رفتار ارتکابی جرم بوده و اگر اتهامی از این حیث به مدافع وارد باشد، دادگاه به این موضوع رسیدگی و حکم برائت صادر خواهد کرد. مجازات به معنای عقوبت رفتار مجرمانه است. غیر قابل مجازات بودن رفتار مدافع لازمه مشروعیت آن است. چرا که اگر رفتاری قابل مجازات باشد، امکان ندارد مشروع به شمار آید. علاوه بر معاف بودن از تحمل مجازات، مدافع مشروع در قبال خساراتی که در مقام دفاع به دیگری وارد آورده است (اعم از صدمه بدنی یا زیان های مالی) نیز مسئولیتی ندارد. برای دریافت مشاوره حقوقی تلفنی با شماره 09212242670 تماس بگیرید.
مشروعیت دفاع منوط به وجود شروطی است که کم و بیش در اکثر نظام های کیفری معاصر مشابه اند. با آنکه قانونگذار حق دفاع را برای کسی که مورد تعرض و تجاوز قرار گرفته محترم شمرده، اعمال این حق را بدون قید و شرط جایز ندانسته است. ماده 156 قانون مجازات اسلامی این شرط ها را در ضمن صدور جواز دفاع بیان نموده است. به استناد این ماده واکنش در برابر تجاوز و خطر، هنگامی دفاع مشروع تلقی می شود که هم تجاوز و هم دفاع مطابق اوصاف مذکور واقع شود. برخی از این شرایط را در رفتار فرد متجاوز و برخی دیگر را باید در رفتار مدافع جست و جو کرد. برای دریافت مشاوره حقوقی انلاین و رایگان به وبسایت وکلای تلفنی مراجعه نمایید
دفاع مشروع در صورت وجود شرایطی که در ادامه می آیند قابل تحقق است:
در لایحه باید غیر قانونی بودن تجاوز مهاجم اثبات گردد. مثلاً باید با استناد به دلایل و قرائن معقول، ثابت شود که مهاجم قصد جان، مال یا ناموس مدافع یا دیگری را داشته و خطر قریب الوقوعی را برای ایشان ایجاد کرده است. جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد هزینه مشاوره حقوقی تلفنی و نگارش لایحه دفاعیه دفاع مشروع، شما می توانید با موسسه حقوقی وکلای تلفنی در تماس باشید.
برای نگارش لایحه دفاعیه دفاع مشروع علاوه بر در دست داشتن مدارک هویتی مثل کارت ملی، استناد به دلایلی که اثبات کننده خطر قریب الوقوع مهاجم باشد ضروری است. برای مثال در این مورد می توان به فیلم دوربین های مدار بسته در محل یا پیامک تهدید آمیزی که مهاجم ارسال کرده است استناد نمود.
| مشاوره حقوقی ضرب و جرح |
| مشاوره حقوقی اجرای احکام دادگستری |
| مشاوره حقوقی کیفری |
| هزینه نگارش لایحه دفاعیه |
| درباره ما |
| مدت زمان مشاوره حقوقی | اجرت (تومان) | پرداخت |
|---|---|---|
| 10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری | 150,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: 10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: 10دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 150,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| ۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری | 250,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: ۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: ۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 250,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| 30 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری | 280,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: 30 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: 30 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 280,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| 60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری | 350,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: 60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: 60 دقیقه مشاوره حقوقی فوق تخصصی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 350,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| مدت زمان مشاوره حقوقی | اجرت (تومان) | پرداخت |
|---|---|---|
| ۱۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل | 120,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: ۱۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: ۱۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 120,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| ۱۵ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل | 170,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: ۱۵ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: ۱۵ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 170,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| ۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل | 200,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: ۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: ۲۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 200,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| ۳۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل | 260,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: ۳۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: ۳۰ دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 260,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| ۱ ساعت مشاوره حقوقی با وکیل | 300,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: ۱ ساعت مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: ۱ ساعت مشاوره حقوقی با وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 300,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| مشاوره حقوقی حضوری | 1,000,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: مشاوره حقوقی حضوری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: مشاوره حقوقی حضوری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 1,000,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| مطالعه اوراق پرونده به همراه 5 دقیقه مشاوره حقوقی توسط وکیل | 200,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: مطالعه اوراق پرونده به همراه 5 دقیقه مشاوره حقوقی توسط وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: مطالعه اوراق پرونده به همراه 5 دقیقه مشاوره حقوقی توسط وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 200,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| نگارش نامه ها و درخواست های اداری | 500,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: نگارش نامه ها و درخواست های اداری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: نگارش نامه ها و درخواست های اداری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 500,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| 5دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری | 80,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: 5دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: 5دقیقه مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 80,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| محاسبه فوری دیه توسط وکیل | 150,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: محاسبه فوری دیه توسط وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: محاسبه فوری دیه توسط وکیل (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 150,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
| محاسبه فوری مهریه به نرخ روز | 200,000 هزار تومان |
پرداخت آنلاین
درخواست جهت: محاسبه فوری مهریه به نرخ روز (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)درخواست جهت: محاسبه فوری مهریه به نرخ روز (بعد از پرداخت وکلای زیر ۵ دقیقه با شما تماس میگیرند)لطفا مبلغ 200,000 هزارتومان را به شماره کارت 6219861069798741 به نام آناهیتا توکلی واریز کنید و سپس اطلاعات واریز را در فرم زیر ثبت نمایید. |
© 2021. وکلای تلفنی . تمامی حقوق مادی و معنوی سایت محفوظ می باشد.
نظرات
mohamad sheykhi
دفاع مشروع در صورت وجود شرایطی که در ادامه می آیند قابل تحقق است: تجاوز یا خطر فعلی و قریب الوقوع؛ برای تحقق این شرط باید تجاوز به جان، مال، عرض، ناموس و آزادی خود یا دیگری به مرحله واقعیت در آمده باشد. به عبارت دیگر باید برای مدافع یقین حاصل شده باشد که تجاوز مهاجم به وقوع می پیوندد. بدیهی است که این یقین باید به قرائن معقول مستند باشد. در نتیجه، ظن تجاوز یا خطری که وقوع آن نزدیک نیست، مثل تهدید، این حق را به شخص نمی دهد که پیش دستانه دفاع کند. تجاوز باید غیر قانونی باشد؛ دفاع مشروع وقتی قابل تحقق است که در مقابل تجاوز غیر قانونی باشد. در برابر تهاجم غیر قانونی، اعمال به ظاهر تعرض آمیزی وجود دارد که مبنای آن دستور مقام صلاحیتدار و یا حکم قانون است، مانند جلب و دستگیری بزهکار و یا تحمیل کیفر به محکوم علیه. بنابراین همچنانکه در ماده 157 قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است، تعرضاتی که منطبق بر حکم قانون باشد موقعیتی برای دفع آن پدید نمی آورد.
سیما غفوری
علل توجیه کننده جرم به اموری اطلاق می‌شود که در صورت تحقق آنها، وصف مجرمانه جرم از بین می‌رود؛ دراین صورت عملی که قاعدتا جرم بوده و برای آن مجازات تعیین شده، درشرایط خاصی عنوان مجرمانه آن از بین رفته و به عنوان یک عمل موجه، دیگرجرم نیست. موجهه جرم یعنی عملی که قاعدتا جرم بوده ، در شرایط خاصی به عنوان عمل موجه تلقی شده و دیگر جرم نیست. بنابراین مجازات آن ساقط و مرتکب قابل مجازات نیست. دفاع مشروع طبق قانون یکی از علل توجیه کننده جرم محسوب می‌شود و در صورت تحقق شرایط قانونی دفاع، مجازات از بین می رود.
بشیر علی پاریاد
سلام . هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می‌شود، درصورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمی‌شود: الف- رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد. ب- دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد. پ- خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد. ت- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر موثر واقع نشود.
محمد صادق تیغ نورد
با سلام و احترام، دفاع مشروع، یکی از موانع مسئولیت کیفری است و به آن، عوامل موجهه جرم نیز می گویند. عوامل موجهه، کیفیاتی هستند که به سبب وجود آن ها، فعلی که همواره و در هر حالتی، ارتکاب آن، جرم محسوب می شده جرم نبوده و مجازاتی برای مرتکب آن، در نظر گرفته نمی شود. ماده 156 قانون مجازات اسلامی، مصوب 1392، در تعریف دفاع مشروع، مقرر می دارد : " هرگاه فردی، در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری، در برابر هر گونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع، با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون، جرم محسوب می شود، درصورت اجتماع شرایط ... مجازات نمی شود "بر اساس این ماده، دفاع مشروع، به معنای ارتکاب عمل مجرمانه، برای دفاع از نفس، مال، ناموس، یا آزادی تن خود و دیگری، در برابر تجاوز یا خطر فعلی و قریب الوقوع بوده که برای تحقق آن و پذیرش این امر توسط قاضی، وجود شرایط دفاع مشروع، لازم است. شرایط این نوع از دفاع عبارتند از : رفتار ارتکابی، برای دفع تجاوز یا خطر، ضرورت داشته باشد" -"دفاع، مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد" -"خطر و تجاوز، به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری، صورت نگرفته باشد"- " توسل به قوای دولتی، بدون فوت وقت، عملا، ممکن نباشد یا مداخله آنان، در دفع تجاوز و خطر، موثر واقع نشود." دفاع مشروع اگر به صورت درست و اصولی ثابت شود جرم نبوده و مجازاتی برای عامل آن در نظر گرفته نمی شود اما نقش وکیل در این گونه جرایم بسیار مهم بوده و باید با همراهی وکلای کارکشته اقدام نمود تا بتوان به موفقیت دست پیدا کرد.
پروانه
ماده 156 قانون مجازات اسلامی، مصوب هزار و سیصد و نود و دو، در تعریف دفاع مشروع، مقرر می دارد : " هرگاه فردی، در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری، در برابر هر گونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع، با رعایت مراحل دفاع، مرتکب رفتاری شود که طبق قانون، جرم محسوب می شود، درصورت اجتماع شرایط ... مجازات نمی شود "
مهدی مظفری اناری
دفاع مشروع از مترقی تربن احکام فقه اسلامی محسوب می شود که نه تنها رافع حکم تکلیفی بلکه رافع حکم وضعی نیز هست. در حقیقت مدافع مشروع نه تنها مسئولیت و مجازاتی ندارد بلکه از باب خسارت وارده نیز ضامن نیست. اما باید توجه داشت که این حکم استثنا بر اصل بوده و باید مطابق شرایط و احکام خاص قانونی محقق گردد. لذا قانون گذار کیفری ماده ۱۵۶ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ را وضع نموده است تا در این خصوص راهگشا باشد. در این ماده موضوع دفاع، شرایط تحقق دفاع، ضرورت دفاع و سایر موارد لازم درج گردیده است که به نظر می رسد باید به عموم شهروندان آموزش داده شود تا با اطلاع کافی از این مقرره در مواقع خطر از آن بهره گیرند.
سهند مهدی پور
سلام و ادب قانون مجازات اسلامی کشور ما و قوانین جزایی سایر کشورها نیز به آن پرداخته است. تحقق دفاع مشروع به عنوان یکی از علل مواجهه جرم، مستلزم شرایط خاصی است که این موضوع در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 92 نیز مشمول نوآوری‌ها و تغییراتی شده است. دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی تعریف نشده و بیشتر تاکید این قانون، بر ذکر مصادیق و موارد آن است. با این حال در تعریف دفاع مشروع می‌توان گفت که به معنای حق دفع یا برطرف کردن فوری یک خطر فوری است که باید به فوریت صورت گیرد
محمدی
وقتی یکی از مراجعین دفتر خدمات قضایی به من شماره موسسه شمارو داد بابت نگارش لایحه با شما تماس گرفتم واقعا ناامید شدم چون متصدی گفت کمکی براب نگارش متن موردنظرم نمیکنه فکر نمیکردم که بتونم ایتقدر سریع لایحه مورد نظرم دریافت کنم و ثبتش کنم ازتون ممنونم واقعا واقعا همه چیز خوب بود
مجید
ماده 156 قانون مجازات اسلامی به دفاع فرد از نفس، عرض و ناموس اشاره کرده است، نه شخص؛ به همین دلیل باید گفت که این نوع دفاع تنها درباره شخص حقیقی ممکن است. همچنین موضوعی که می‌توان از آن دفاع کرد، نفس به معنای جان است.همچنین، تجاوز در دفاع مشروع باید غیرقانونی و نامشروع باشد. در خصوص مفهوم ناموس نیز باید گفت مفهوم ناموس نسبی بوده و با توجه به آداب و رسوم و خصوصیات اخلاقی مردم هر محیط مصادیق مختلف دارد. همچنین، عرض بدان معناست که دفاع در مقابل هتک حرمت و آبروریزی نیز با رعایت سایر شرایط دفاع مشروع، موجه است. در خصوص معنای آزادی تن نیز باید گفت منظور از آزادی تن حق آزادی رفت و آمد و تحرک می باشد.کسی نمی‌تواند دیگری را بازداشت کند همچنین "تن خود یا دیگری" نیز به این معناست که می‌توان از خود و نیز از دیگری در برابر تجاوز یا خطر فعلی یا قریب‌الوقوع دفاع کرد.
حمید مرادی نیا
با سلام برای توضیح اینکه شرایط دفاع مشروع چیست، باید، به بندهای ماده 156 قانون مجازات اسلامی، مراجعه کرد. بر اساس بند های ماده 156 قانون مجازات اسلامی، شرایطی که اجتماع آن ها، شرط تحقق دفاع مشروع هستند، عبارتند از: رفتار ارتکابی، برای دفع تجاوز یا خطر، ضرورت داشته باشد: بر اساس این بند، چنانچه شخصی، بتواند با رفتاری دیگر، از قبیل داد زدن، جیغ زدن، ضرب و جرح با آسیب کم، از خود یا دیگری، دفع خطر کند اما، به عنوان مثال، مرتکب جرم قتل شود، عمل او، به عنوان دفاع مشروع، پذیرفته نخواهد شد و مجازات می گردد. دفاع، مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد: بر اساس این بند، باید، بین رفتار ارتکابی برای دفع خطر و خطری که فرد یا دیگری را تهدید می کند، ارتباط معقول وجود داشته باشد و هر شخص دیگری در عرف نیز از آن مساله، احساس خطر کرده و چنین رفتاری را برای دفع خطر، انجام دهد. خطر و تجاوز، به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری، صورت نگرفته باشد: بر اساس این بند، شخص، خود در ایجاد تجاوز یا رفتار مجرمانه و خطر، توسط دیگری، نقشی نداشته باشد و به عبارتی، او را تحریک به انجام رفتارهای خطرناک، نکرده باشد. به عنوان مثال، چنانچه فرد مدعی دفاع مشروع، پیش از این، به کسی تجاوز کرده باشد و حال که آن شخص، برای دفاع از خود، اقدام به ضرب و جرح او می کند، او را به قتل برساند، دفاع مشروع، از او، پذیرفته نیست. توسل به قوای دولتی، بدون فوت وقت، عملا، ممکن نباشد یا مداخله آنان، در دفع تجاوز و خطر، موثر واقع نشود.: بر اساس این بند، شخص مرتکب عمل مجرمانه در دفاع مشروع، نباید، امکان و زمان این را داشته باشد که با اطلاع به مامورین، از خود، دفع خطر کند یا شرایط به گونه ای باشد که حتی کمک مامورین ذی صلاح نیز برای رفع و دفع خطر، کارساز نیفتد.
امین چراغی شیخ آباد
سلام و عرض ادب هر انسانی حق دارد در هنگام مواجه شدن با خطر به دفاع از جان، مال و ناموس خود و افرادی که دفاع از آنها بر وی واجب است، اقدام کند. این اقدام در اصطلاح دفاع مشروع نامیده می‌شود.به عبارت دیگر، دفاع مشروع حقی است قانونی كه شخص با توسل به آن می توانـد در مـوقعيتی ضروری و با رفتاری به ظاهر مجرمانه، تجاوزی قريب الوقـوع يـا بالفعـل و نـاروا كـه نفس، ناموس، عرض، آزادی تن و مال او يا ديگری را مورد تهديد قرارداده را دفع نمايد.البته در خصوص دفاع مشروع شرایط و خصوصیات و ویژگی هایی باید وجود داشته باشد تا عمل و دفاع موجه دانسته شده و مشمول مجازات نگردد.
شیرزاد افشاری
با سلام قانون مجازات اسلامی، یکی از قوانین جمهوری اسلامی ایران بوده که در آن، انواع جرایم و ضمانت اجرای آن ها، پیش بینی، شده است. بر اساس قانون مجازات اسلامی، انجام هر فعل یا ترک فعلی که در این قانون، جرم انگاری شده و مجازات مخصوص به خود را دارد، جرم بوده و شخص را با مسئولیت کیفری و مجازات ناشی از جرم ارتکابی، روبرو خواهد کرد. اما، مسئولیت کیفری ناشی از جرم، همیشه، عادلانه نیست؛ چراکه گاهی، شرایطی وجود دارد که شخص مرتکب جرم، چاره ای جز ارتکاب جرم نداشته و از هیچ طریق دیگری، نمی توانسته از خود، دفع خطر نماید. به همین علت، قانون گذار، نهاد حقوقی دفاع مشروع را پیش بینی کرده و شرایطی را برای آن، در نظر گرفته است. با توجه به اینکه دفاع مشروع، صرفا در صورت وجود شرایط آن، مورد پذیرش قاضی قرار می گیرد، باید از این شرایط، اطلاع داشت.