طلاق غیابی

مقدمه طلاق غیابی 

تصور کنید همسر شما مدت‌هاست که بدون هیچ خبری ناپدید شده و زندگی مشترک شما در بلاتکلیفی قرار گرفته است. یا همسرتان شما را ترک کرده و حاضر به همکاری برای طلاق توافقی نیست. در چنین شرایطی، چگونه می‌توانید به این وضعیت پایان دهید؟

طلاق غیابی یکی از راهکارهای قانونی است که قانون‌گذار برای حل چنین مشکلاتی پیش‌بینی کرده است. فرآیندی که اگرچه پیچیده‌تر از طلاق توافقی است، اما در شرایط خاص می‌تواند گره‌گشای زندگی فردی باشد که در بن‌بست قرار گرفته است.

در این مقاله جامع، تمام آنچه باید درباره طلاق غیابی بدانید، از شرایط قانونی گرفته تا مراحل دادرسی و حقوق طرفین را به زبانی ساده و کاربردی بررسی خواهیم کرد. اگر با این چالش مواجه هستید، تا پایان این راهنما با ما همراه باشید.

طلاق از جانب مرد

بر اساس قانون مرد در هر زمانی که بخواهد می تواند از حق طلاق استفاده کند و از همسر خود جدا شود. اما برای اینکه قانون اجازه جاری شدن طلاق را بدهد باید مرد تمام حق و حقوق همسر خود را طبق قانون پرداخت کند. مرد زمانی می تواند یک طرفه همسر خود را طلاق دهد که تکلیف مهریه را مشخص کند. حتی در صورت طلاق غیابی از طرف زوج دادگاه حق و حقوق زوجه را در نظر خواهد گرفت و آن را در حکم لحاظ خواهد کرد.

برخی اوقات شرایط زندگی به اندازه ای سخت می شود که زوجین تحمل آن را ندارند و یا یکی از طرفین نمی توانند شرایط موجود را تحمل کنند به همین دلیل جدایی را بهترین گزینه برای خود می دانند. گاه ممکن از طلاق به صورت توافقی انجام شود یا یکی از زوجین دادخواست طلاق را ثبت کنند.

 به هر حال در سال های اخیر تلاش های زیادی برای پیشگیری از طلاق انجام شده است به عنوان مثال راه اندازی سامانه تصمیم و مشاوره با متخصصان حوزه خانواده راهکاری برای کاهش طلاق است. اینکه طلاق به صفر برسد غیر ممکن به نظر می رسد و زوجین به روش های مختلفی از همدیگر طلاق خواهند گرفت که یکی از این روش ها طلاق غیابی است.

طلاق غیابی به چه صورت است؟

بر اساس ماده قانونی 1133 مرد هرگاه که بخواهد می تواند دادخواست طلاق بدهد و از همسر خود جدا شود اما اگر همسر او در دادگاه حاضر نشود و لایحه ای هم به دادگاه تقدیم نکند حکم طلاق به صورت غیابی صادر خواهد شد. ذکر این نکته لازم است هرگاه در جریان طلاق مرد یا زن در جلسات دادگاهی حاضر نشوند حکم غیابی صادر می شود و در مهلت تعیین شده قابل واخواهی است. مهلت 20 روزه ای نیز برای واخواهی در دادگاه تجدیدنظر در نظر گرفته خواهد شد اگر درخواست واخواهی نشود حکم قطعی خواهد شد.

برای جاری شدن صیغه طلاق در دفتر ثبت طلاق توسط سردفتر اگر زوجه حضور پیدا نکند سردفتر می تواند بصورت غیابی صیغه طلاق را جاری و طلاق را ثبت کند. برخی اوقات مشاوره حقوقی رایگان این امکان را فراهم می کند تا گره حقوقی از کار فردی باز کند. موسسه حقوقی وکیل تلفنی با فراهم کردن مشاوره حقوقی با وکیل متخصص طلاق کاربران را در رسیدن به اهداف حقوقی خود همراهی می کند.

شرط لازم برای طلاق غیابی از جانب زوج

دو شرط برای صدور حکم طلاق غیابی لازم است اول اینکه یکی از زوجین در جلسات دادگاه حضور پیدا نکند یا لایحه ای تقدیم دادگاه نکرده باشد.

برای دادخواست طلاق نیز زوج در ابتدای کار در سامانه تصمیم بهزیستی ثبت نام می کند و مابقی مراحل نیز به مانند سایر طلاق ها است با این تفاوت که زوجه در مراحل رسیدگی به پرونده در دادگاه حاضر نشود. بعد از صدور حکم طلاق زوج می تواند با در دست داشتن برگه به یکی از دفاتر ثبت طلاق مراجعه و طلاق را ثبت کند.

زوج تنها سه ماه فرصت دارد حکم را برای ثبت به دفتر ثبت طلاق ببرد اگر این مدت به پایان برسد باید مجدد مراحل طلاق را در دادگاه طی کند. سردفتر نیز برای جاری کردن صیغه طلاق مهلتی را برای حضور زوجین تعیین می کند اگر زوجه به مهلت تعیین شده اعتنایی نکند و در دفتر حضور نیابد طلاق غیابی انجام خواهد شد.

مشاوره ارزان و تضمینی همیشه یکی از خواسته های مراجعه کنندگان دستگاه قضا بوده است اینک تمامی افرادی که مشکلات حقوقی دارند می توانند مشاوره با وکیل 24 ساعته را با هزینه ای پایین انجام دهند.

مهریه در طلاق غیابی از جانب مرد

همانطور که به آن اشاره شد هر زمانی که مرد بخواهد می تواند زوجه را طلاق دهد اما باید حق و حقوق قانونی را پرداخت کند این نکته در مورد طلاق غیابی هم صدق می کند و دادگاه در حکم طلاق مهریه را لحاظ خواهد کرد. اگر مرد توانایی مهریه را نداشته باشد و زوجه نیز در دادگاه حاضر نشود زوج می تواند با معرفی دو نفر شاهد که نسبت به وضعیت مالی زوج شهادت دهند می تواند مهریه را قسط بندی کند. زوجه باید دادخواست اعسار را در همان شعبه که رای صادر شده است ارائه دهد. اگر زوجه قبلا مطالبه حق و حقوق خود را کرده باشد مرد باید نفقه، اجرت المثل و ... را نیز پرداخت کند.

حق و حقوق قانونی زن که بخشی از آن در عقدنامه ذکر شده است هیچ وقت از بین نخواهد رفت و زن به مدت بیست روز می تواند درخواست واخواهی داشته باشد. جهت دریافت اطلاعات حقوقی در حوزه خانواده و طلاق از وکلای مجرب و متخصص مشاوره بگیرد. مشاوره حقوقی قبل از طرح دعوا باعث می شود در مورد حق و حقوق قانونی خود آشنایی کافی از مسائل داشته باشید.

طلاق غیابی برای مرد به کمک وکیل متخصص

به دلیل اینکه قوانین در حال تغییر هستند و دادگاه ها هر روز شلوغ تر می شوند وکیل می تواند با توجه به تجربه و تسلطی که بر قوانین حقوقی دارد بجای موکل خود در جلسات دادگاه حضور پیدا کند و به روند رسیدگی به پرونده سرعت ببخشد.

طلاق غیابی از جانب زوجه سخت تر است اما طلاق غیابی از جانب زوج در حالتی که درخواست واخواهی یا تجدیدنظر انجام نشود کمتر از سه ماه طول خواهد کشید البته این مورد به شلوغی شعبه رسیدگی کننده بستگی دارد. برخی اوقات ممکن است شعبه رسیدگی کننده خلوت تر باشد و سریعتر به پرونده رسیدگی شود.

مشاورین و حقوقدانان موسسه حقوقی وکیل تلفنی به صورت شبانه روزی این آمادگی را دارند که در حوزه های مختلف حقوقی به کاربران مشاوره حقوقی آنلاین انجام دهند. مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری در کمترین زمان ممکن و با کمترین هزینه یکی از روش های ارتباط با وکلای متخصص است.

طلاق غیابی چیست و در چه شرایطی امکان‌پذیر است؟

طلاق غیابی به فرآیندی گفته می‌شود که در آن، دادگاه بدون حضور یکی از زوجین (معمولاً همسر خوانده) به درخواست طلاق رسیدگی می‌کند. این نوع طلاق زمانی مطرح می‌شود که:

• همسر شما مدت طولانی غیبت کرده و دسترسی به او امکان‌پذیر نیست
• همسرتان از حضور در جلسات دادگاه خودداری می‌کند
• همسرتان در خارج از کشور زندگی می‌کند و امکان حضور در دادگاه را ندارد
• همسرتان در زندان به سر می‌برد و مدت محکومیت او طولانی است

برخلاف تصور رایج، طلاق غیابی به معنای "طلاق آسان" یا "طلاق یک‌طرفه بدون دلیل" نیست. قاضی برای صدور حکم طلاق غیابی، باید دلایل موجه و قانونی برای این امر داشته باشد و صرف غیبت فیزیکی همسر کافی نیست.

تفاوت طلاق غیابی برای زنان و مردان

در نظام حقوقی ایران، شرایط طلاق غیابی برای زنان و مردان متفاوت است:

برای مردان: مردان به دلیل داشتن حق طلاق، می‌توانند با ارائه دلایل موجه و طی مراحل قانونی، درخواست طلاق غیابی دهند. اما باید توجه داشت که حتی در این حالت نیز، دادگاه موظف است تلاش کند تا از همسر غایب دفاعیه دریافت کند.

برای زنان: زنان برای درخواست طلاق غیابی باید یکی از موارد عسر و حرج یا شروط ضمن عقد را اثبات کنند. مواردی همچون:

• ترک زندگی بیش از ۶ ماه
• اعتیاد شدید همسر
• سوء رفتار و خشونت
• عدم پرداخت نفقه
• بیماری صعب‌العلاج
• محکومیت همسر به حبس طولانی‌مدت

مراحل قانونی طلاق غیابی: از تنظیم دادخواست تا صدور حکم

فرآیند طلاق غیابی دارای مراحل مشخصی است که باید با دقت پیگیری شود. آشنایی با این مراحل می‌تواند به شما کمک کند تا با آمادگی بیشتری وارد این مسیر شوید:

۱. مشاوره حقوقی و انتخاب وکیل طلاق متخصص

قبل از هر اقدامی، مشاوره با یک وکیل متخصص در امور خانواده ضروری است. وکیل طلاق با تجربه می‌تواند:

• شانس موفقیت شما در طلاق غیابی را ارزیابی کند
• مدارک و مستندات لازم را به شما یادآوری کند
• استراتژی مناسب برای پیشبرد پرونده را طراحی کند
• از حقوق شما در تمام مراحل دادرسی دفاع کند

مشاوره  فوری با وکیل طلاق 

۲. تنظیم و ثبت دادخواست طلاق

دادخواست طلاق غیابی باید با دقت و رعایت اصول حقوقی تنظیم شود. در این دادخواست باید:

• مشخصات دقیق خواهان و خوانده ذکر شود
• آخرین اقامتگاه قانونی خوانده (همسر غایب) مشخص شود
• دلایل و مستندات درخواست طلاق به صورت مشروح بیان شود
• خواسته‌های مالی (مانند مهریه، نفقه، اجرت‌المثل) به صورت دقیق مشخص شود

۳. ابلاغ قانونی به خوانده

پس از ثبت دادخواست، دادگاه موظف است مراتب را به اطلاع خوانده (همسر غایب) برساند. این ابلاغ معمولاً به دو صورت انجام می‌شود:

ابلاغ واقعی: در صورتی که آدرس خوانده مشخص باشد، اخطاریه به آدرس محل سکونت او ارسال می‌شود.

ابلاغ قانونی (انتشار آگهی): اگر آدرس خوانده نامشخص باشد یا ابلاغ واقعی امکان‌پذیر نباشد، دادگاه دستور انتشار آگهی در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار را صادر می‌کند. این آگهی معمولاً دو بار به فاصله یک ماه منتشر می‌شود.

۴. رسیدگی به دادخواست در دادگاه

پس از ابلاغ، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند. در صورت عدم حضور خوانده، دادگاه:

• به دلایل و مستندات خواهان رسیدگی می‌کند
• در صورت نیاز، از شهود استماع شهادت می‌کند
• ممکن است دستور ارجاع به داوری یا مرکز مشاوره خانواده صادر کند

۵. صدور حکم طلاق غیابی

اگر دادگاه دلایل خواهان را موجه تشخیص دهد، حکم طلاق غیابی صادر می‌شود. این حکم پس از ابلاغ به طرفین:

• برای خواهان (حاضر) پس از ۲۰ روز قطعی می‌شود
• برای خوانده (غایب) پس از ابلاغ واقعی یا انقضای مهلت واخواهی، قطعی می‌شود

۶. اجرای صیغه طلاق

پس از قطعیت حکم، خواهان باید برای اجرای صیغه طلاق به دفترخانه رسمی طلاق مراجعه کند. در این مرحله:

• سردفتر صیغه طلاق را جاری می‌کند
• در صورت غیبت زوج، نماینده دادگاه به نیابت از او در دفترخانه حاضر می‌شود
• سند طلاق تنظیم و به طرفین تحویل داده می‌شود

چالش‌های طلاق غیابی و راهکارهای حقوقی

اگرچه طلاق غیابی راهکاری قانونی برای خروج از بلاتکلیفی است، اما با چالش‌هایی نیز همراه است که باید از قبل برای آنها آمادگی داشته باشید:

طولانی شدن فرآیند دادرسی

به دلیل تشریفات قانونی مانند انتشار آگهی و مهلت‌های قانونی، فرآیند طلاق غیابی معمولاً طولانی‌تر از طلاق توافقی است. این روند ممکن است بین ۶ ماه تا بیش از یک سال به طول بینجامد.

راهکار حقوقی: همکاری نزدیک با وکیل طلاق برای پیگیری مستمر پرونده و تکمیل به موقع مدارک می‌تواند تا حدی این روند را تسریع کند.

امکان واخواهی از سوی همسر غایب

یکی از چالش‌های مهم طلاق غیابی، امکان واخواهی از سوی همسر غایب پس از اطلاع از حکم طلاق است. طبق قانون، خوانده غایب می‌تواند ظرف ۲۰ روز از تاریخ اطلاع واقعی از حکم، درخواست واخواهی دهد.

راهکار حقوقی: جمع‌آوری دلایل و مستندات کافی و محکم در مرحله اول دادرسی، به گونه‌ای که حتی در صورت واخواهی نیز، نتیجه دادرسی تغییر نکند.

مشکلات مربوط به اموال مشترک و حضانت فرزندان

در طلاق غیابی، تعیین تکلیف اموال مشترک و حضانت فرزندان می‌تواند پیچیده‌تر باشد، زیرا طرف غایب در جلسات تقسیم اموال و تصمیم‌گیری درباره فرزندان حضور ندارد.

راهکار حقوقی: درخواست تأمین دلیل برای اموال مشترک و ارائه ادله کافی برای اثبات صلاحیت در خصوص حضانت فرزندان. همچنین می‌توان درخواست دستور موقت برای تعیین تکلیف موقت حضانت و ملاقات با فرزندان را به دادگاه ارائه داد.

حقوق مالی زوجین در طلاق غیابی

یکی از نگرانی‌های مهم در طلاق غیابی، تعیین تکلیف حقوق مالی زوجین است. در این بخش، مهم‌ترین این حقوق را بررسی می‌کنیم:

مهریه در طلاق غیابی

در طلاق غیابی، زن حق مطالبه مهریه خود را دارد. این حق به قوت خود باقی است و غیبت زوج تأثیری در آن ندارد. موارد مهم در خصوص مهریه در طلاق غیابی:

• مهریه می‌تواند همزمان با دادخواست طلاق یا بعد از آن مطالبه شود
• در صورت نداشتن آدرس دقیق از شوهر، اجرای حکم مهریه می‌تواند با چالش مواجه شود
• دادگاه می‌تواند دستور توقیف اموال شناسایی شده زوج را صادر کند

نفقه معوقه و جاری

زن می‌تواند نفقه معوقه (نفقه پرداخت نشده در گذشته) و نفقه جاری (تا زمان اجرای صیغه طلاق) را مطالبه کند. عدم پرداخت نفقه خود می‌تواند یکی از دلایل موجه برای درخواست طلاق از سوی زن باشد.

اجرت‌المثل ایام زندگی مشترک

در صورتی که زن بدون دریافت اجرت، کارهایی را به دستور شوهر انجام داده باشد که عرفاً برای آن کارها اجرت پرداخت می‌شود، می‌تواند اجرت‌المثل مطالبه کند. این حق در طلاق غیابی نیز محفوظ است.

نحله و نصف دارایی (تبصره ماده ۳۳۶)

در صورتی که طلاق به درخواست زوج و بدون تقصیر زن باشد، زن می‌تواند نحله (هدیه‌ای که دادگاه با توجه به سنوات زندگی مشترک تعیین می‌کند) یا در صورت وجود شرط تنصیف دارایی در عقدنامه، نصف دارایی زوج را مطالبه کند.

واخواهی طلاق غیابی: آنچه باید بدانید

واخواهی طلاق غیابی حقی است که قانون‌گذار برای محافظت از حقوق طرف غایب در نظر گرفته است. در این بخش، نکات مهم درباره واخواهی را بررسی می‌کنیم:

مهلت قانونی واخواهی

طرف غایب (که علیه او حکم غیابی صادر شده) در دو مرحله می‌تواند واخواهی کند:

• ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم به شخص غایب
• ۲۰ روز از تاریخ اطلاع واقعی از مفاد حکم (در صورتی که ابلاغ قانونی انجام شده باشد)

مراحل واخواهی طلاق غیابی

۱. تنظیم دادخواست واخواهی و ثبت آن در همان دادگاه صادرکننده حکم غیابی ۲. پرداخت هزینه دادرسی مربوط به واخواهی ۳. ارائه دلایل و مستندات برای رد دلایل خواهان اصلی ۴. شرکت در جلسات دادرسی واخواهی

تأثیر واخواهی بر حکم طلاق غیابی

پس از ثبت واخواهی، اجرای حکم غیابی تا تعیین تکلیف نهایی متوقف می‌شود، مگر اینکه دادگاه دستور اجرای موقت صادر کرده باشد. در رسیدگی واخواهی، دادگاه مجدداً به تمام ادله و دفاعیات طرفین رسیدگی می‌کند و ممکن است:

• حکم قبلی را تأیید کند
• حکم قبلی را نقض کرده و حکم جدیدی صادر کند
• دستور تحقیقات تکمیلی صادر کند

نکات طلایی برای موفقیت در طلاق غیابی

برای افزایش شانس موفقیت در پرونده طلاق غیابی، رعایت نکات زیر ضروری است:

• مشاوره با وکیل متخصص: استفاده از خدمات وکیل با تجربه در امور خانواده و طلاق غیابی، نقش مهمی در موفقیت پرونده دارد.
• جمع‌آوری مستندات کافی: هرچه مدارک و مستندات شما قوی‌تر باشد، شانس موفقیت در طلاق غیابی بیشتر خواهد بود. مستنداتی مانند:
  • مدارک مربوط به ترک زندگی
  • گواهی پزشکی قانونی در موارد خشونت
  • گزارش کلانتری و مراجع انتظامی
  • گواهی شهود معتبر
  • مدارک مربوط به عدم پرداخت نفقه
• صبر و حوصله: فرآیند طلاق غیابی معمولاً زمان‌بر است و نیاز به صبر و پیگیری مستمر دارد.
• پرهیز از اقدامات هیجانی: تصمیم‌گیری عجولانه و اقدامات هیجانی می‌تواند به ضرر شما تمام شود. حتماً با مشاور حقوقی خود مشورت کنید.
• حفظ آرامش در جلسات دادگاه: رفتار متین و منطقی در جلسات دادگاه می‌تواند تأثیر مثبتی بر نظر قاضی داشته باشد.

سوالات متداول درباره طلاق غیابی

آیا در طلاق غیابی نیاز به گواهی عدم امکان سازش است؟

بله، در طلاق غیابی نیز مانند سایر انواع طلاق، صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه ضروری است. این گواهی پس از رسیدگی به دلایل درخواست طلاق و احراز شرایط قانونی صادر می‌شود.

آیا می‌توان بدون اطلاع همسر، طلاق غیابی گرفت؟

خیر، قانون الزام می‌کند که حتی در طلاق غیابی، مراتب به اطلاع همسر غایب برسد. این اطلاع‌رسانی از طریق ابلاغ واقعی یا انتشار آگهی در روزنامه کثیرالانتشار انجام می‌شود.

هزینه طلاق غیابی چقدر است؟

هزینه طلاق غیابی شامل هزینه دادرسی، هزینه انتشار آگهی، حق‌الوکاله وکیل (در صورت استفاده از خدمات وکیل) و هزینه‌های جانبی مانند کارشناسی و تأمین دلیل است. مجموع این هزینه‌ها بسته به شرایط پرونده، می‌تواند از چند میلیون تا ده‌ها میلیون تومان متغیر باشد.

در صورت صدور حکم طلاق غیابی، تکلیف حضانت فرزندان چه می‌شود؟

دادگاه با توجه به مصلحت فرزندان و شرایط والدین، در خصوص حضانت تصمیم‌گیری می‌کند. اگر سن فرزندان بیش از ۷ سال باشد، معمولاً حضانت با توجه به مصلحت فرزند و صلاحیت والدین تعیین می‌شود. در صورت غیبت یکی از والدین، دادگاه معمولاً حضانت را به والد حاضر می‌سپارد، مگر اینکه دلایل موجهی برای عدم صلاحیت او وجود داشته باشد.

آیا می‌توان از حکم طلاق غیابی تجدیدنظرخواهی کرد؟

بله، هر یک از طرفین (چه خواهان حاضر و چه خوانده غایب) می‌توانند ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ حکم، درخواست تجدیدنظر دهند. برای خوانده غایب، این مهلت از زمان ابلاغ واقعی یا اطلاع واقعی از مفاد حکم آغاز می‌شود.

نتیجه‌گیری

طلاق غیابی اگرچه مسیری پیچیده‌تر و زمان‌برتر نسبت به طلاق توافقی است، اما راهکاری قانونی برای افرادی است که به دلیل غیبت یا عدم همکاری همسر، در بلاتکلیفی به سر می‌برند. آگاهی از شرایط، مراحل و چالش‌های این نوع طلاق می‌تواند به شما کمک کند تا با آمادگی بیشتری این مسیر را طی کنید.

به یاد داشته باشید که استفاده از خدمات مشاوره‌ای و حقوقی وکلای متخصص در امور خانواده، نقش مهمی در موفقیت پرونده طلاق غیابی دارد. وکلای ما با سال‌ها تجربه در زمینه دعاوی خانواده و طلاق، آماده ارائه مشاوره و راهنمایی به شما هستند.

برای دریافت مشاوره تخصصی در زمینه طلاق غیابی، می‌توانید همین امروز با شماره تماس 09212242670  تماس بگیرید یا فرم مشاوره آنلاین در وب‌سایت ما را تکمیل کنید. کارشناسان ما در کوتاه‌ترین زمان ممکن با شما تماس خواهند گرفت