نگارش اظهارنامه یکی از روش های ابلاغ اظهارات از طریق قانون، به طرف مقابل است. به طور مثال اگر شما ملک خود را اجاره داده اید و اکنون پس از اتمام موعد قرارداد، مستاجر ملک را تخلیه نمیکند، میتوانید با ارسال اظهارنامه به او هشدار دهید. در ادامه کاملتر معنای اظهارنامه و کاربرد آن را بیان خواهیم کرد.
سوال مهم اینجاست که آیا پاسخ به اظهارنامه الزامیست یا خیر؟! هدف اصلی ما نیز از نگارش این مقاله پاسخ به همین پرسش مهم است. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید. در ضمن در صورتی که سوال تخصصی در رابطه با اظهارنامه دارید میتوانید از مشاوره حقوقی موسسه حقوقی وکلای تلفنی بهرهمند شوید.
اظهارنامه چیست؟
در پاسخ به سوال اظهارنامه چیست؟ یا اظهارنامه قضایی چیست؟ باید گفت: اظهارنامه ابزار قضایی است که قانون در اختیار افراد قرار داده است. تمامی افراد به وسیله این ابزار میتوانند اراده و خواسته خویش را به طرف مقابل ابلاغ کنند و حق خود را از ایشان مطالبه نمایند.
هدف اصلی قانونگذار از در اختیار گذاشتن اظهارنامه، این بوده که افراد با نگارش اظهارنامه و پیش از طرح دعوا در مراجع قضایی مشکلات خود را حل کنند. زیرا برای استفاده از این ابزار نیازی به طرح دعوا یا شکایت نیست.
در چه مواردی میتوان از اظهارنامه استفاده کرد؟
به موجب ماده 156 قانون آیین دادرسی مدنی "هر کس میتواند قبل از تقدیم دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید. مشروط بر این که موعد مطالبه رسیده باشد. به طور کلی هر کس حق دارد اظهاراتی را که راجع به معاملات و تعهدات خود با دیگری است و بخواهد به طور رسمی به وی برساند ضمن اظهارنامه به طرف ابلاغ نماید."
بنابراین نگارش اظهارنامه و استفاده از آن عملا هیچ محدودیتی ندارد. از جمله کاربردها و موارد استفاده این ابزار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مطالبه طلب؛
- درخواست تمکین زوجه؛
- درخواست ایفای تعهد؛
- در مواردی که شواهد و مدارک کافی جهت طرح دعوا در دادگاه در دست نباشد؛
- درخواست پذیرش عهد؛
- تقاضای تحویل مال مورد اجاره توسط موجر زمانی که موعد اجاره تمام شده و موجر از تحویل ملک خودداری میکند؛
و موارد مشابه دیگر که نگارش اظهارنامه در برخی از آن ها الزامی بوده و در برخی اختیاری است.

مدارک لازم برای تنظیم اظهارنامه
نگارش اظهارنامه قضایی نیازمند مدارک خاصی نیست. به عبارتی شخصی که قصد تنظیم و ارسال اظهارنامه را دارد همین که مدارک شناسایی خود و یا حتی مشخصات هویتی خود و طرف مقابل را به فردی که مسئول تنظیم اظهارنامه است، ارائه دهد کفایت میکند.
همانطور که گفته شد، نگارش اظهارنامه جدای از طرح دعوا یا شکایت است. به همین دلیل هم استفاده از این ابزار نیازمند ارائه اسناد و مدارک جهت اثبات ادعا نیست.
هزینه نگارش اظهارنامه توسط وکیل
همانطور که بارها از ابتدای مطلب گفته شد، اظهارنامه یک ابزار قضایی است و از طرف دادگاه برای طرف مقابل ارسال میشود. در نتیجه افراد برای نگارش اظهارنامه میبایست تمام شرایط تنظیم و نگارش اوراق قضایی را رعایت کنند. به طور مثال داشتن بیانی محترمانه و لحن رسمی، عدم بکار بردن الفاظ تهدید آمیز از جمله شروط تنظیم اظهارنامه هستند.
از طرفی در حال حاضر نگارش، ابلاغ و پاسخ به اظهارنامه تماما به صورت الکترونیکی انجام میشود. پس متقاضیان استفاده از این ابزار علاوه بر این که باید از نحوه نگارش اظهارنامه مطلع باشند، باید چگونگی تنظیم و ارسال آن را نیز بدانند.
با توجه به مطالب گفته شده، به نظر میرسد نگارش اظهارنامه توسط وکیل بهترین راهکار باشد. زیرا وکیل یا حتی مشاور حقوقی از تک تک جزئیات مربوط به این ابزار مطلع هستند و مسلما به بهترین شکل ممکن آن را نگارش کرده و برای فرد مذکور ارسال میکنند.
برای اطلاع از هزینه نگارش اظهارنامه توسط وکیل، مدت زمان لازم برای تنظیم و ارسال اظهارنامه و مسائل مرتبط دیگر از طریق مشاوره حقوقی تلفنی یا مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان با وکلای موسسه حقوقی وکلای تلفنی در ارتباط باشید. البته هزینه نگارش اظهارنامه توسط وکیل، در وبسایت این موسسه به آدرس https://www.vakiltel.org/ نیز درج شده است.
آیا پاسخ به اظهارنامه الزامی است؟
اکنون پس از بررسی تمام مسائل مربوط به اظهارنامه، نوبت پاسخ دهی به پرسش اصلی میرسد. در جواب پرسش " آیا پاسخ به اظهارنامه الزامی است یا خیر؟ " باید گفت: طبق قانون پاسخ به اظهارنامه اجباری نیست. یعنی شخصی که اظهارنامه برای او ارسال شده، میتواند به آن پاسخ دهد یا ندهد.
اما توجه داشته باشید که در صورت پاسخ به اظهارنامه، حتما از یک وکیل یا کارشناس حقوقی مشورت بگیرید. زیرا گاها مشاهده شده که افراد در پاسخ اظهارنامه مواردی بیان کرده اند که بعدا در دادگاه بر علیه خودشان استفاده شده است.
| مشاوره حقوقی سامانه ثنا |
| مشاوره حقوقی دفاتر خدمات قضایی |
| هزینه نگارش اظهارنامه |
| نگارش اظهارنامه |
| درباره ما |


نظرات
محبوبه
این مطلب را که خواندم، حس کردم یک کلاس آموزشی کامل درباره اظهارنامه گذراندهام! خیلی جامع و کاربردی توضیح دادید که اظهارنامه چیست، چه زمانی باید استفاده شود و حتی چه لحن و قالبی باید داشته باشد. من قبلا یک بار بدون اطلاع کافی برای کسی اظهارنامه فرستاده بودم و چون متن را خودم نوشتم و کمی تند بود، طرف مقابلم هم واکنش خوبی نشان نداد و مشکل بدتر شد. حالا بعد از مطالعه این مقاله فهمیدم که چرا تاکید میکنید متن باید محترمانه و رسمی باشد. همچنین بخش مربوط به اینکه برای ارسال اظهارنامه نیازی به ارائه مدارک کامل نیست، واقعا جالب بود. این یعنی حتی وقتی هنوز همه شواهد را جمع نکردهایم، میتوانیم از این ابزار برای اعلام خواسته خود استفاده کنیم. از طرفی، خیلی خوب بود که موضوع الزامی نبودن پاسخ به اظهارنامه را شفاف کردید. به نظر من این قسمت خیلیها را از نگرانی در میآورد، ولی همزمان یادآوری میکند که در بعضی شرایط، پاسخ ندادن ممکن است پیامد داشته باشد. بنابراین استفاده از مشاوره حقوقی قبل از هر تصمیم، کاملا منطقی است. به شخصه اگر دوباره در چنین شرایطی قرار بگیرم، قطعا از خدمات آنلاین وکلای تلفنی استفاده میکنم، چون هم سریع است و هم دقیق.
صادقی
واقعا این مقاله از آن دسته مطالبی بود که نه تنها اطلاعات خوبی داد، بلکه ذهن من را نسبت به یک موضوع حقوقی روشن کرد. من همیشه از اصطلاح «اظهارنامه» میترسیدم چون فکر میکردم حتما با طرح دعوا در دادگاه همراه است، اما الان فهمیدم که اینطور نیست و حتی میتواند یک ابزار دوستانه برای حل اختلافات قبل از شکایت باشد. اینکه کاربردهای مختلف اظهارنامه را مثال زدید، خیلی کمک کرد تا تصور واضحی داشته باشم. مثلا درخواست تمکین، مطالبه طلب یا تحویل مال اجارهای همه از مواردی هستند که میتوان با این ابزار پیگیری کرد. یکی از بخشهای ارزشمند مقاله برای من این بود که هزینه نگارش اظهارنامه توسط وکیل را توضیح دادید و تاکید کردید که این کار بهتر است توسط متخصص انجام شود. چون واقعا متنهای رسمی کوچکترین خطا یا لحن نامناسبشان میتواند در آینده دردسرساز شود. همچنین اینکه گفتید ارسال و پاسخ اظهارنامه الان به صورت الکترونیکی انجام میشود، نشان داد که باید با روندهای جدید هم آشنا باشیم. در نهایت، پاسخ به سؤال اصلی مقاله یعنی «پاسخ به اظهارنامه الزامی است یا خیر؟» خیلی شفاف بود. خلاصه اینکه این مقاله باعث شد تصمیم بگیرم اگر روزی نیاز پیدا کردم، قبل از هر اقدامی با موسسه وکلای تلفنی مشورت کنم تا با خیال راحت، بهترین نتیجه را بگیرم.
ایلیا
به عنوان کسی که قبلا مجبور شدم از اظهارنامه استفاده کنم، وقتی این مقاله را خواندم، حس کردم دقیقا همان نکاتی که خودم تجربه کرده بودم را به خوبی بیان کردهاید. مثلا اینکه اظهارنامه فقط برای مواقعی که دعوا در جریان است استفاده نمیشود، بلکه حتی قبل از هر اقدام قضایی میتواند ارسال شود. من خودم برای درخواست تخلیه ملک بعد از اتمام قرارداد اجاره از این روش استفاده کردم و واقعا جواب گرفتم. چیزی که خیلی مهم است و شما هم در مطلب گفتید، رعایت ادب و بیطرفی در متن اظهارنامه است. من یادم هست که در اولین پیشنویس خودم، کمی لحن تندی به کار برده بودم که وکیلم آن را اصلاح کرد و گفت باید رسمی و محترمانه باشد تا تاثیرگذارتر شود. بخش دیگری که برایم جالب بود، توضیح درباره الزامی نبودن پاسخ به اظهارنامه است. خیلی از افراد تصور میکنند اگر پاسخی ندهند، مشکلی پیش نمیآید، ولی حقیقت این است که در برخی شرایط، سکوت میتواند به ضررشان تمام شود. اینجا دقیقا توضیح دادید که بهتر است قبل از هر واکنشی با یک مشاور حقوقی صحبت شود. الان که این مقاله را خواندم، مطمئن شدم برای دفعات بعدی هم حتما با یک موسسه معتبر مثل وکلای تلفنی تماس میگیرم، چون هم تجربه کافی دارند و هم میتوانند به صورت آنلاین یا تلفنی، راهنمایی دقیق بدهند.
فهیمه
این مقاله واقعا دید من را نسبت به اظهارنامه تغییر داد. پیش از این، تصورم این بود که اظهارنامه بیشتر جنبه تشریفاتی دارد و در عمل کاربرد زیادی ندارد، اما توضیحات شما نشان داد که این ابزار میتواند نقش کلیدی در پیشگیری از طرح دعوا ایفا کند. خیلی خوب بود که ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی را هم ذکر کردید، چون باعث شد مطمئن شوم استفاده از اظهارنامه پشتوانه قانونی محکم دارد. همچنین اینکه نوشتید نیازی به ارائه مدارک و مستندات برای ارسال اظهارنامه نیست، برایم جالب بود. این یعنی حتی در شرایطی که هنوز مدارک کافی برای طرح شکایت نداریم، میتوانیم با ارسال اظهارنامه، طرف مقابل را از خواستهمان مطلع کنیم و شاید از طریق مذاکره یا تعامل، مشکل را حل کنیم. به نظرم پاسخ به سؤال «آیا پاسخ به اظهارنامه الزامی است» هم خیلی شفاف داده شد. اینکه قانون اجباری برای پاسخ ندارد ولی در بعضی شرایط، پاسخ دادن با مشورت وکیل میتواند به نفعمان باشد، یک نکته کلیدی است که شاید خیلیها ندانند. تجربه شخصی من این است که وقتی یک بار از طریق وکیل آشنا اظهارنامه برای بدهکارم ارسال شد، او قبل از اینکه کار به دادگاه برسد، بدهیاش را پرداخت کرد. همین نشان میدهد که اظهارنامه میتواند یک هشدار جدی ولی محترمانه باشد. پیشنهاد من به بقیه این است که اگر چنین نیازی پیدا کردند، حتما با موسسههای حقوقی معتبر مثل وکلای تلفنی مشورت کنند، چون تجربه آنها در نگارش متن رسمی و رعایت نکات قانونی، خیلی ارزشمند است.
سهیلا
من همیشه فکر میکردم اظهارنامه فقط برای زمانی است که میخواهیم شکایت کنیم و مستقیم به دادگاه برویم، اما بعد از خواندن این مطلب فهمیدم که این ابزار میتواند قبل از هر اقدام قضایی، خیلی از مشکلات را حل کند. نکتهای که برای من خیلی جالب بود این است که نگارش اظهارنامه، هم محدودیت خاصی ندارد و هم میتواند در موقعیتهای بسیار متنوعی استفاده شود؛ از مطالبه طلب گرفته تا درخواست تمکین یا حتی تحویل مال اجارهای. مخصوصا این بخش که گفتید پاسخ به اظهارنامه الزامی نیست، اما گاهی پاسخ ندادن میتواند پیامدهای منفی داشته باشد، باعث شد بیشتر به اهمیت این موضوع پی ببرم. به نظر من بهترین قسمت این مقاله، تأکید بر لزوم استفاده از لحن محترمانه و رسمی در تنظیم اظهارنامه بود. خیلیها فکر میکنند میتوانند با جملات تند و تهدیدآمیز، حقشان را بگیرند، اما اینجا کاملا توضیح دادید که چنین رویکردی نه تنها نتیجه نمیدهد بلکه میتواند به ضررشان هم باشد. همچنین توصیه شما برای استفاده از خدمات وکیل یا مشاور حقوقی واقعا ارزشمند است، چون به نظرم هر چقدر هم آدم خودش اطلاعات حقوقی داشته باشد، باز هم جزئیاتی وجود دارد که فقط یک متخصص از آن آگاه است. مخصوصا وقتی که تنظیم اظهارنامه الان به صورت الکترونیکی انجام میشود، قطعا کسی که تجربه این کار را دارد، سریعتر و بیخطا عمل میکند. شخصا بعد از خواندن این مقاله تصمیم گرفتم اگر روزی بخواهم اظهارنامه بفرستم، حتما با یک مشاور حقوقی متخصص مثل وکلای موسسه «وکلای تلفنی» مشورت کنم تا بهترین نتیجه را بگیرم.
**
سلام، وقتتون بخیر شوهر من اظهار نامه ایی نوشته. میخوام بدونم اگه من به اظهار نامه جواب ندم ممکنه بعدا در طلاق بر علیه من استفاده بشه یا نه؟
افشارزارع
میتوان اظهارنامه جدیدی باقیدشماره اظهارنامه موردنظرارسال ومطالب اشتباه راارسال کرد
افشارزارع
شمااظهارنامه ای درپاسخ ارسال واظها رنمایید ماشین درمالکیت قانونی شماست