هزینه اعدام قاتل به معنای این است که برای اجرای حکم قصاص باید، مبلغی از جانب خانواده مقتول پرداخت شود. علاوه بر این مفهوم دیگری به نام تفاضل دیه وجود داشته که از لحاظ مفهومی بسیار نزدیک به عبارت «هزینه اعدام قاتل» است. در اینجا باید تفاوت دیه مقتول و قاتل محاسبه شده و به یکی از طرفین براساس قانون پرداخت شود. البته از آن جایی که پرونده‌های کیفری و به خصوص قتل بسیار پیچیده هستند، توصیه می‌شود تا برای حل و فصل آن حتما به سراغ یک وکیل کاربلد مراجعه کنید. در صورتی هم که توانایی پرداخت هزینه‌های آن را ندارید، به سراغ مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان بروید.

دیه در قانون ایران

یکی از مفاهیم حقوقی مهم در قانون ایران، دیه است. دیه به مقدار پولی گفته می‌شود که برای قتل‌ غیرعمد، نقص عضو یا قتل عمدی پرداخت می‌شود. مقدار آن در شرع گفته شده و زمانی پرداخت آن ضرورت دارد که قرار بر انجام قصاص نباشد. علاوه بر دیه، عبارت دیگری هم در قانون وجود دارد که از لحاظ مفهوم بسیار مشابه به دیه بوده و ارش نامیده می‌شود.

ارش برخلاف دیه در شرع تعیین نشده و حتما باید براساس نوع و کیفیت جنایت انجام شده از سوی دادگاه تعیین شود. به غیر از مقدار آن، باقی قوانینی که در مورد دیه در قانون ایران وجود دارد، بر ارش نیز صادق است. مساله مهم دیگری که در مورد دیه وجود دارد این است که برای موارد نقص عضو، رقم ثابتی ندارد. بنابراین اگر این آسیب به چشم شما وارد شود، رقم متفاوتی نسبت به زمانی دارد که این آسیب به دست شما وارد شود. برای تعیین مقدار دقیق آن هم حتما باید به منابع معتبر مراجعه کرد که هر ساله این ارقام را تعیین و اعلام می‌کنند.

منظور از هزینه اعدام قاتل چیست؟

مجازات فردی که قتل انجام داده ، براساس قوانین ایران اعدام است. با این حال نمی‌توان به راحتی و فقط با رای دادگاه اعدام انجام شود. اینجا مفهومی به وجود می‌آید به نام هزینه اعدام تا تفاضل دیه قاتل که طبق آن شما باید یک مقدار هزینه‌ای را بپردازید تا قاتل مجازات شود.

در صورتی که تمام اولیای دم نسبت به اجرای اعدام مخالف باشند، می‌توانند از حق خود گذشته و قاتل را ببخشند. با این حال در بسیاری موارد، اولیای دم از قصاص نمی‌گذرد. در این حالت با توجه به اینکه قاتل و مقتول چه جنسیتی دارند، باید مبلغی برای اعدام فرد داده شود. به عنوان مثال اگر مقتول زنی 20 ساله و قاتل مردی 20 ساله باشد، برای اعدام قاتل باید نصف دیه به خانواده فرد داده شود که به آن هزینه اعدام قاتل گفته می‌شود.  

چگونگی محاسبه تفاضل دیه

با استناد با یکی از آیات سوره بقره، در صورتی که فردی شخص دیگری را به قتل برساند، باید مبلغی به عنوان دیه این بین پرداخت شود. حالا نکته‌ای که وجود دارد این است که اگر خانواده مقتول در صورتی رضایت به عدم اجرای قصاص بدهند که قاتل به آن‌ها دیه پرداخت کند؛ این مبلغ باید از سوی دادگاه تعیین و از جانب قاتل یا خانواده‌اش پرداخت شود.

حالت دیگر این است که خانواده مقتول مایل به اجرای قصاص باشند که موضوع محاسبه تفاضل دیه مطرح می‌شود. طبق این موضوع اگر قاتل مرد و مقتول زن باشد، باید نیمی از دیه به خانواده قاتل پرداخت شده و سپس قصاص انجام می‌شود. دلیل آن هم این بوده در شرع اسلامی، زن نیمی از دیه مرد را دریافت می‌کند. البته برای محاسبه هزینه اعدام می‌توانید به مشاوره حقوقی یا یک وکیل متخصص مراجعه کنید. علاوه بر این رسیدگی به پرونده قتل نیز کار بسیار سختی بوده که توصیه می‌شود حتما با یک شخص کاربلد در این‌باره مشورت کنید.

تفاضل دیه در چه مواردی پرداخت می شود؟

اکنون سوالی که پیش می‌آید این است که در چه مواردی موضوع تفاضل دیه مطرح می‌شود؟ در ادامه سه وضعیت مهم که طبق آن باید به این مساله حقوقی پرداخت، اشاره می‌کنیم.

• قاتل چند نفر و مقتول یک نفر باشد: براساس ماده 373 قانون مجازات اسلامی در صورتی که چند نفر با شراکت همدیگر اقدام به قتل یک نفر کنند، در صورتی که اولیای دم مایل به اجرای قصاص باشند، باید تفاضل دیه پرداخت شود. البته این موضوع استثنا هم دارد و آن این است که اگر قاتلان دو زن و مقتول یک مرد باشد، نیازی به پرداخت تفاضل دیه نخواهد بود.
• قاتل مرد و مقتول زن باشد: همانطور که بالاتر هم به این مساله اشاره کردیم، براساس شرع اسلامی دیه زن نصف دیه مرد بوده؛ بنابراین اگر مردی اقدام به قتل زنی کند و اولیای دم هم مایل به اجرای قصاص باشند، خانواده قاتل باید نیمی از دیه را به آن‌ها پرداخت کنند.
• برخی از اولیای دم مایل به قصاص و برخی دیگر مخالف باشند: وضعیتی هم وجود دارد که چند نفر از اولیای دم با اجرای قصاص مخالف هستند اما در مقابل چند نفر دیگر هم موافق آن هستند. در این جا برای اجرای حکم قصاص باید افرادی که موافق قصاص هستند، سهم دیگران را پرداخت کرده تا بتوانند حکم را اجرا کنند.

دیه قاتل به چه کسی تعلق می گیرد؟

در قانون چیزی به اسم دیه قاتل وجود نداشته و بیشتر مردم این عبارت را با تفاضل دیه قاتل اشتباه می‌گیرند. در صورتی که قصاص ممکن باشد و اولیای دم بخواهند این قصاص صورت بگیرد، در شرایط خاصی که بالاتر به آن اشاره شد، ممکن است دیه قاتل بیشتر از مقتول باشد. در همچین حالتی، اولیای دم باید این تفاوت مالی را به قاتل پرداخت کرده تا عمل قصاص انجام گیرد. در این شرایط، قاتل قصاص شده و پولی که به عنوان تفاضل دیه پرداخت می‌گردد، به ورثه و خانواده قاتل خواهد رسید. در صورتی که برای کسب رهنمایی بیشتر در مورد تفاضل دیه قاتل به کمک نیاز داشتید، می‌توانید از مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید.

پرداخت تفاضل دیه از بیت المال

قصاص حقی است که قانون برای اولیای دم در نظر گرفته و در صورت عمدی بودن جنایتی، اولیای دم می‌توانند تقاضای قصاص کنند. زمانی مشخص می‌شود که تفاضل دیه باید از بیت المال پرداخت شود که اولیای دم، توانایی و تمکن مالی پرداخت این دیه را نداشته باشند. این حالت تنها در زمانی اتفاق می‌افتد که اولیای دم به دلیل مشکلات مالی توانایی پرداخت تفاضل دیه را نداشته و از طرفی جرم مرتکب شده توسط قاتل، احساسات عمومی را جریحه‎دار کرده باشد.

در این شرایط اگر مصلحت با قصاص باشد، با درخواست دادستان و تایید رئیس قوه قضاییه، مقدار تفاضل دیه مذکور از بیت المال پرداخت می‌شود. از طرفی باید به این نکته اشاره کرد که اگر مقتول زن مسلمان بوده و قاتل مرد مسلمان باشد، اگر اولیای دم مقتول پیدا نشده یا وجود نداشته باشند، ولی امر مسلمین ولی دم محسوب شده و می‌تواند درخواست قصاص قاتل را کند و در این صورت تفاضل دیه نیز از بیت المال پرداخت می‌شود.

موسسه حقوقی وکلای تلفنی به صورت شبانه روزی و در تمام ایام هفته آماده بوده تا خدمات مشاوره، پیگیری پرونده قتل و محاسبه تفاضل دیه را انجام دهد. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره با شماره تلفن‌های 02147625900 و 09212242670 تماس بگیرید.