یکی از زشت‌ترین و کریه‌ترین اعمال انسانی قتل عمد بوده که در آن فردی را برای همیشه از نعمت زندگی محروم می‌کنند. شکل‌ زشت‌تر این قتل عمد زمانی بوده که فردی دست به قتل ناموسی می‌زند یعنی یکی از اعضای خانواده خود که بیشتر اوقات یک زن بوده را به قتل می‌رساند. قتل‌ های ناموسی، اکثر اوقات زمانی رخ می‌دهد که مردان در خانواده خود را رئیس و صاحب دیگر اعضای خانه می‌دانند.

به همین دلیل تصمیم می‌گیرند تا پاسخ هر عمل مخالف میلشان را به بدترین شکل ممکن نمایش دهند. مجازات چنین اعمالی قصاص بوده اما در بعضی شرایط و موقعیت‌ها، مجازاتی که برای قتل های ناموسی در نظر گرفته می‌شود، چیز دیگری است. بنابراین مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

تعریف قتل در قانون ایران

قتل در قانون ایران به معنای این است که فردی را از زندگی محروم کنید، که همانا کشتن فرد چه به صورت عمد و چه به صورت غیرعمد است. چیزی که باعث تفاوت بین قتل عمد و غیرعمد می‌شود، نیت و قصد شخص است. در صورتی که شخصی با قصد و نیت قبلی برای قتل فرد دیگری نقشه کشیده باشد، به آن قتل عمد گفته می‌شود.

با این حال اگر فرد بدون داشتن هیچ برنامه‌ای و به صورت کاملا تصادفی اقدام به کشتن فرد دیگری نماید، به آن قتل غیرعمد گفته می‌شود. به عنوان مثال زمانی که با سرعت مجاز در اتوبان در حال رانندگی هستید و فردی ناگهان جلوی اتومبیل شما پریده و در اثر ضربه کشته می‌شود، به آن قتل غیرعمد می‌گویند.

مجازات قتل غیرعمد قصاص نبوده و با توجه به نظر قاضی، حبس و جریمه نقدی خواهد بود. برای اینکه بتوانید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب یا پرونده قتل غیرعمد را در دادگاه حل و فصل نمایید، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی بهره‌مند گردید.

قتل ناموسی چیست؟

همانطور که در مقدمه هم به این مسئله اشاره نمودیم، یکی از شنیع‌ترین اعمالی که یک فرد می‌تواند به آن دست بزند، قتل ناموسی است. تعریف قتل ناموسی در جنبه حقوقی به قتلی گفته می‌شود که یکی از مردان خانواده، دست به قتل یکی از اعضای دیگر خانه به خصوص زنان بزند.

قتل های ناموسی یکی از معضلات و مشکلات جوامع در حال پیشرفت بوده زیرا سطح فرهنگ پایین‌تر است و به دلیل تعصب، مردان خود را صاحب و مالک زنان خانواده می‌دانند. بنابراین در بسیاری اوقات برای پاک نمودن یک لکه ننگ اقدام به چنین عمل زشتی می‌نمایند.

البته قدمت قتل ناموسی فقط به ایران و همین چند دهه برنمی‌گردد. بلکه از قرن‌ها پیش، بسیاری از افراد براساس قوانین بدوی دست به قتل همسران، دختران و مادران خود می‌زده‌اند.

منظور از قصاص چیست؟

معنا و مفهوم قصاص این است که عمل یک فرد کاملا به خودش بازگردد. به معنای ساده‌تر اگر کسی آسیبی به فرد دیگری رسانده و از قصد او را مجروح نموده یا به قتل رسانده، مجازات او دقیقا مطابق با کاری باشد که خودش انجام داده است. از واژه قصاص بیشتر برای نقص عضو و قتل استفاده می‌شود؛ بنابراین در صورتی که فردی اقدام به قطع عضو شخص دیگری نماید، طبق قانون او را هم قطع عضو می‌نمایند.

بیشتر ما قصاص و اعدام را با همدیگر یکی می‌دانیم اما مسئله این است که در تعریف، کمی این دو عبارت با هم تفاوت دارند. اعدام یکی از انواع قصاص بوده که به عنوان مجازات برای فردی در نظر گرفته می‌شود که قتل عمد انجام داده است. با این حال قصاص حالت‌های دیگری هم داشته و همانطور که گفتیم نقص عضو هم جز آن است.

مصادیق سقوط قصاص در قتل عمد

سقوط قصاص در قتل عمد به معنای این است که مجازات اعدام ملقی شده و اجرا نشود. حالا این سوال پیش می‌آید که در چه زمانی این حکم تغییر می‌نماید؟ سه حالت وجود دارد که طبق آن، مجازات قصاص می‌تواند در قتل عمد سقوط نماید و اجرا نشود. البته این مورد را در نظر داشته باشید که برای پرونده‌های قتل ناموسی، عمد و غیرعمد حضور یک وکیل متخصص بسیار ضروری است. بنابراین در صورتی که درگیر چنین مسئله‌ای بودید پیشنهاد می‌شود تا حتما از مشاوره حقوقی تلفنی بهره‌مند شوید.

• در درجه اول زمانی این اتفاق رخ می‌دهد که ولی یا اولیای دم از مجازات قصاص گذشت نمایند. اولیای دم افرادی هستند که از مقتول ارث می‌برند، البته به جز همسر مقتول سایرین می‌توانند در مورد نحوه قصاص اظهار نظر نمایند.
• در قدم بعدی، گذشت خود مقتول اهمیت دارد، اما چگونه؟ فرض نمایید مقتول قبل از قتل، از نیت و قصد قاتل خود اطلاع داشته باشد. در این صورت نامه‌ای نوشته یا صدایی ضبط نموده که در آن می‌گوید از قاتل خود گذشت خواهد نمود.
• در حالت آخر هم زمانی مجازات قصاص سقوط می‌نماید که قاتل فوت کند. در صورتی که شخص مجرم، در اثر اتفاقات طبیعی یا هر عامل دیگری، فوت نماید؛ دیگر مجازات نمی‌شود. در این وضعیت، علاوه بر قصاص، پرداخت دیه هم انجام نمی‌شود.

شرایط لازم برای عدم اجرای قصاص در قتل ناموسی

در مورد شرایطی که طبق آن اجرای قصاص برای قتل های ناموسی ملقی می‌شود، باید گفت که مواردی که بالاتر به آن اشاره نمودیم، همگی از جمله آن شرایط می‌باشند. به این معنا که قاتل فوت نموده، مقتول یا ولی دم از مجازات بگذرند.

علاوه بر این در قتل های ناموسی در صورتی که قتل را پدر یا جد پدری انجام داده باشد هم قصاصی انجام نمی‌شود. همچنین اگر قاتل مست، دیوانه یا در حال خواب کسی را کشته باشد هم شامل قصاص نمی‌شود.

علاوه بر این موارد گفته شده در صورتی که مردی همسر خود را در حال زنا با مرد دیگری ببیند هم می‌تواند وی را به قتل رسانده و آن قتل غیرعمد شمرده می‌شود.

مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده قتل ناموسی

قتل در قانون مجازات اسلامی از جمله جرایمی است که حکم قصاص داشته و تفاوت زیادی در نوع آن وجود ندارد. برخی دلایل در قتل، مثل فراش یا قتل غیر عمد، ممکن است در نتیجه نهایی دادگاه تاثیر گذار باشد. در سال 1381 دادگاه عمومی و انقلاب بر این اساس رای صادر نمود که برای رسیدگی به جرائم قتل، مرجع صالح همان دادگاه کیفری استان خواهد بود. ممکن است در مورد قتل های ناموسی این سوال پیش آید که اگر قتل غیر عمد باشد کدام دادگاه مسئول رسیدگی به پرونده خواهد بود.

سوالات زیادی در خصوص موارد مربوط به دادگاه‌‌های رسیدگی به قتل وجود دارد که می‌توانید با استفاده از مشاوره حقوقی آنلاین و رایگان  به پاسخ اکثر سوالات خود برسید. دیوان عالی کشور در خصوص پرونده‌هایی که قتل عمد در نظر گرفته شده‌اند اما در خلال رسیدگی به آن مشخص شده که قتل غیر عمد بوده است، اعلام نموده است که دادگاه کیفری همچنان می‌تواند به این پرونده رسیدگی نماید، اما اگر از ابتدا فرض بر غیر عمد بودن قتل باشد، دادگاه‌های عمومی جزائی مرجع صالح رسیدگی به پرونده‌ها خواهند بود.

موسسه حقوقی وکلای تلفنی متخصص در زمینه ارائه مشاوره کیفری آماده بوده تا در صورت وقوع اتفاقات ناخوشایند مانند به قتل رسیدن یکی از نزدیکان یا اعضای خانواده‌تان، کنار شما باشد. وکلای برجسته و توانمند این مجموعه می‌توانند به صورت 24 ساعته و در تمام روزهای هفته، جلسات مشاوره برگزار نموده و پرونده‌ شما را پیگیری نمایند. برای رزرو وقت در سریع‌ترین زمان ممکن،‌ می‌توانید با شماره تلفن‌های 02147625900 و 09212242670 تماس بگیرید.